Interview met hoogleraar psychiatrie Iris Sommer

Onlangs verscheen onze nieuwste eHealth module Stemmen Horen in de Karify Webstore. De module is gebaseerd op het gelijknamige boek van hoogleraar psychiatrie aan de vakgroep neurowetenschappen bij UMC Groningen, Iris Sommer. We spraken haar over deze online hulp bij stemmen horen.

Rechts Prof. Iris Sommer; Foto door Petra Oudshoorn

Kun je iets vertellen over je achtergrond en je huidige werkzaamheden?

“Ik heb 10 jaar gewerkt voor de stemmenpoli van UMC Utrecht. Daar heb ik veel ervaring opgedaan in het uitleg geven over stemmen horen. Tegenwoordig werk ik bij UMC Groningen waar ik bezig ben met behandeling bij Parkinson, ook hier komen stemmen horen en hallucinaties voor.”

Je boek Stemmen Horen is nu vertaald naar een eHealth module. Waarom wilde je dat deze module werd gemaakt?

Hoeveelheid mensen die stemmen horen

“Je moet je voorstellen: ongeveer 9% van de algemene bevolking hoort stemmen. Daarvan heeft ongeveer de helft last van deze stemmen. In de ggz-populatie hoort waarschijnlijk tussen de 20 en 25% stemmen. Men denkt bij het horen van stemmen vaak aan een psychose of schizofrenie, maar veel meer mensen met een psychische stoornis horen stemmen. Stemmen horen komt bijvoorbeeld ook vaak voor bij paniek- en persoonlijkheidsstoornissen en depressie.”

eHealth oplossing voor capaciteit poli

“Op de stemmenpoli konden we maar een beperkt aantal mensen behandelen. Maar deze informatie hoeft niet per se face to face overgebracht te worden. eHealth is daarom een prima oplossing.

Het reizen naar de polikliniek levert bij de mensen die wat ergere problematiek hebben bovendien soms stress op. Dat is niet ideaal en ook niet nodig. Met deze module kunnen zij vanuit huis hun begrip van stemmen vergroten.”

Stemmen horen is niet per se psychotisch

“Daarnaast wil ik graag dat behandelaren bekend raken. Ook voor hen is het interessant om de module door te nemen. Ik hoop dat zij stemmen horen meer gaan zien als transdiagnostisch fenomeen. Stemmen horen is immers niet primair psychotisch. Dit misverstand komt nog veel voor bij collega-psychiaters. Daar wordt nog te vaak gesproken over pseudo-hallucinaties, bijvoorbeeld bij mensen met borderline. Dit soort hokjes denken wil ik graag doorbreken. Ik wil het begrip over stemmen horen vergroten, ongeacht de diagnose die iemand heeft.”

Screenshot uit de eHealth module Stemmen Horen

Vertel eens iets over de module…

“Iemand die stemmen hoort heeft vaak al veel nagedacht over zijn of haar stemmen en waar die vandaan komen. Die gedachten zijn echter lang niet altijd correct. Dat zij betrouwbare uitleg krijgen lucht vaak op. Daarom richt de module zich op psycho-educatie en het bieden van coping strategieën. De stemmen gaan er dus niet van weg, maar het leren omgaan met stemmen is soms al voldoende. De module geeft tips en trucs over het omgaan met stemmen. Hierdoor voelen mensen zich minder ontregeld en minder angstig.

Aan het eind van de module krijgt de gebruiker aanwijzingen over de verdere behandelmogelijkheden en waar hij hiervoor terecht kan.”

Voor meer informatie over de module kun je terecht in onze webstore.

Waarin verschilt de eHealth module van het boek?

“In de module word je uitgedaagd om actiever te zijn door de interactieve elementen die erin zijn verwerkt. Daarnaast is de module onderverdeeld in sessies, waardoor je automatisch kleine hapklare brokjes voorgeschoteld krijgt. Dit maakt Stemmen Horen overzichtelijk. Binnen een half uurtje ben je bijvoorbeeld door een sessie heen.

De module behandelt de highlights van het boek en geldt daarom niet als vervanging. In het boek vind je meer achtergronden, context en voorbeelden.”

Screenshot uit de eHealth module Stemmen Horen

Wat zie je zelf als sterke punten van de module?

“De module is altijd toepasbaar, ongeacht de ernst van de problematiek en eventuele problemen die daarmee gepaard gaan zoals angst. De uitleg over stemmen horen is laagdrempeliger toegankelijk dan een regulier face to face gesprek.

De gebruiker is vrij in hoe snel hij de module wil doorlopen. De module geeft bovendien meteen soelaas: je ontdekt dat jij niet de enige bent die stemmen hoort, maar dat het veel mensen overkomt.

De module stuurt je erop aan om niet bang te zijn voor de stemmen. Deze kunnen je namelijk niks aandoen. Ze kunnen je weliswaar beschuldigen en/of bang maken. En het idee dat het uit je hersenen komt, is misschien beangstigend, maar je hoeft geen gevolg te geven aan de boodschappen van de stemmen. Je kunt ze gewoon naast je neerleggen en zo eventuele gevaarlijke gevolgen zoals automutilatie voorkomen.”

Hoe en wanneer raad je mensen aan om deze module in te zetten?

“Elke cliënt heeft recht op deze informatie. Want ook al zijn stemmen in eerste instantie vriendelijk, de toon en inhoud kunnen omslaan. Dan is het fijn dat je preventief al weet hoe je er mee om moet gaan.

Wanneer je de module doorloopt is het fijn om een professional aan je kant te hebben, maar dat is bij deze module niet noodzakelijk. Gebruikers kunnen de inhoud zelfstandig doorlopen. Wel raad ik aan om je partner, familie en vrienden te betrekken, zodat zij meer begrip krijgen voor je situatie en je kunnen bijstaan in geval van een crisis.”

De online module Stemmen Horen
bestel je in de Karify eHealth Store.

Meer informatie over het boek Stemmen Horen van Iris Sommer
vind je bij Uitgeverij Balans.